Lastiklerimiz Hakkında Bilgi
Motorsiklette Lastik Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
Lastikler motorsikletlerin en önemli parçalarından biridir.Çünkü sürüş esnasında motorsiklet ile yol arasındaki bağlantımızı sağlayan tek şey lastiktir.
Hızlanma anında,virajlarda,düz gidişte,frenlemede,sürüş konforuna lastiğin yapısının ve durumunun çok büyük etkisi mevcuttur.
Ancak çoğumuz bu yol dostlarımıza gereken önemi göstermiyoruz.Göstermediğimiz içinde dostlarımızın ömrü kısalmakta ve bize dostluklarını gösteremeyip bizim sürüşümüzü tehliye sokmaktadır.
Lastikler yapılarına göre iki ye ayrılırlar;
Bias,Konvansiyel Lastik:
Gövdede kullanılan ve yükü karşılayan malzemenin birbirlerine 30 derece ile 60 derece arasında çapraz şekilde konumlandırılarak üretilmiş olan lastiklerdir.
Bu sayede daha esnek ve yumuşak sürüş imkanı sağlar.Şeritlerin zıt yönünde oluşturdukları bu yapı sürüş sırasında lastik içi sıcaklığı artırmakta ve içyapıyı ciddi stres altında tutmaktadır.
Bu nedenle hızlı kullanıma uygun olmamaktadır.Yumuşak yapısı ise çok sert arazi koşullarında avantaj sağlamaktadır.Kaya,taş ve çukurlu yol koşullarında çok dayanıklıdır.
Radyal Lastik:
Sırt denilen lastiğin kısmını oluşturan kısmın altında bulunan çelik kuşaklar ile lastiğin daha stabil bir şekilde kullanılmasını gerçekleştiren,yüksek hızda deforme olmayan,
daha az ısınan ve farklı hamur karışımlı bir lastiklerdir.Omuz yapısı daha yuvarlak ve yumuşak hamurlu olması motorsikletin yatma anında yere daha sıkı tutunmasını sağlar.
Yapılarına göre sınıflandırdığımızda her iki lastik tipinin de Tubetype(iç lastikli) ve Tubeless(iç lastiksiz) olabilirler.İç lastikli modeller delindiğinde birden inme durumu gösterirler.
Yüksek hızlarda bu durumun yaşanması kazalara sebeb olabilir.Bu nedenle iç lastiksiz modeller delinme anında daha yavaş hava kaybı olması sebebiyle daha güvenlidir.
1: Lastik seçiminde en önemli kriterlerden birisi uygun ölçüde lastik seçiminin yapılmasıdır.Doğru lastik seçimi kullanılan jantın genişliğine bağlıdır.Kesinlikle motorsikletinizin üzerindeki
ölçüde lastik alınmalıdır.Yanlış ölçüdeki lastikler,lastiğin profilini değiştirir,bu da hakimiyet ve yol tutuşunu etkiler.Değiştireceğimiz lastikler,üretici firmanın belirttiği özellikde olmasına dikkat edilmelidir.
2: Ön ve arka lastiklerin her ikiside aynı marka ve aynı tipte olmalıdır.Kesinlikle radyal ve konvansiyonel bir arada kullanılmamalıdır.
3: Motorsikletimi nasıl ve nerede kullanıyorum sorusunu kendimize sormamız gerekmektedir.Devamlı sert arazi koşullarına giren büyük hacimli bir ENDURO motorda asfalt ağırlıklı lastik kullanmak,sürüş konforu ve lastik ömrü açısından sağlıklı değildir.Bu nedenle kendi stilimize uygun lastik seçmemiz çok önemlidir.Daha sportif kullanımlar için yumuşak,zor arazi için daha dişli ve geniş yanaklı lastikleri tercih etmekte fayda var.
4: Yeni lastik alırken mutlaka üretim tarihine bakalım.İyi koşullarda saklanan bir lastik 3-4 yıl civarında kullanılabilir.Ancak bu süre kötü şartlarda 1-2 yıla düşebilir.En uygun alacağımız lastik 2-3 seneden fazla yaşlı olmamalıdır.
Az Kilometre Yapan Motorsikletlerdeki Lastik Hangi Sıklıkta Değiştirilmeli ya da Kontrol Edilmelidir?
Lastik sadece aşındığı zaman değiştirilmez.Lastiğin belirli standart ömrü mevcuttur.Havadaki oksijen,ozonun yıpratması ile kauçuk yapı zamanla sertleşir ve esnekliğini kaybeder.Yol tutuşu azalır,daha kolay hasar görür bir durum haline gelir.Bu nedenle 3 seneden fazla takılı kalmış lastiklerin aşınmamış olsa dahi değiştirilmesinde fayda vardır.
Lastik Ömrü Nedir?
Lastik ömrünün süresi tamamen kullanım şartları ve kullanıcının koruma adına aldığı önlemlerle doğru orantılıdır.Olumlu yönde uygulama yapıldığında lastiğin ömrüde artmış olur.
1: Basınçlı suyu kesinlikle lastiğimize çok yaklaştırıp temizleme yapılmamalıdır.Özellikle esnek olan yanak kısmı ciddi tahribat görecektir.
2: Lastik parlatılmada ne olduğu belli olmayan ürünler kullanılmamalıdır.Bu iş için özel üretilmiş spreyler tercih edilmelidir.
3: Lastiğin havası haftada bir soğukken kontrol edilmelidir.Havası az olan lastik yakıt tüketimini artırmakla kalmaz yanak ve taban yapısına zara verir.Tam tersi fazla havada yere sürtünen yüzeyi azaltıp kullanılmaktaki lastiği ciddi zarar verebilir.Kesinlikle üreticinin belirttiği oranlarda lastik hava basınçları ayarlanmalıdır.
4: Daha oval yapıda olan bu lastiklerin yere dik basan taban kısmı haricinde bir yerden patladığı zaman kesinlikle hemen değiştirilmelidir.
5: J hız sınıfına kadar olan lastikler max 6mm yarığa kadar en fazla 2 defa tamir edilebilir.V sınıfına kadar olan lastikler max 3mm yarığa kadar en fazla 1 defa tamir edilebilir.V sınıfı ve üzeri lastikler ise böyle durumlarda tamir edilmeden kesinlikle değiştirilmelidir.
6: Tüm bu açıklamalar sonucunda kullanıcının üzerine düşen görevleri yapması sonucu lastik için nihai ömrün sırt desen block diplerinde bulunan TWI işareti olarak verilen TREAD WEAR INDICATOR olarak adlandırılan referans nokta tehlikeli sınırlara geldiği işaretini verir.Bu noktaya ulaşma zamanı tamamen kullanıcının kullanımı ve bakımına göre doğru orantılı olarak değişir.Bu yüzden süreç olarak KM birimi belirtmek yanıltıcı olabilir.
Lastiğin Raf Ömrü Nedir?
Lastiklerin kullanılmadıkları dönemlerde muhafaza edilme şekli ömürlerini ve performanslarını da etkilemektedir.Lastikler serin,kuru,karanlık ve bir miktar havalandırılan bir yerde muhafaza edilmelidir.Lastiklerin muhafaza edildiği yerin sıcaklığı nispeten 25 dereceden düşük olmalıdır.Boru ve radyatörler ile doğrudan temas etmemelidir.Yağ ve bezin ile uzun süreli temas eden lastik, hamurun bozularak lastiğin kullanılmaz hale gelmesine neden olur.Bulaşan benzin ve yağın temiz bir bez ile hemen silinmesi gerekmektedir.İyi koşullarda saklanan bir lastik 3-4 yıl civarında kullanılabilir.Ancak bu süre kötü şartlarda 1-2 yıla düşebilir.En uygunu alacağımız lastik 2-3 seneden fazla yaşlı olmamalıdır.
Lastik Üzerindeki Kısaltmalar Nedir?
TL Tubless:iç lastiksiz,TT Tubetype:iç lastikli.
Reinf Reinforced:yük taşıma kapasitesi arttırılmış.
NHS:Not for highway service,yolda kullanılmaz.
PR Ply rating:Kat eşleniği taşıma kapasitesini gösterir.
M+S Mud and Snow:Çamur ve kar kullanıma uygun lastik.
M/C Motorcycle:Motorsiklet için üretilmiş lastik.
DOT Departmen of Transport:A.B.D de kullanımı için izni olan.
Alıntı:RT Olcay Engin
