Sahteciler Türkiye ekonomisinde 11.9 milyar liralık üretim, 6.6 milyar liralık vergi ve 60 bin kişilik istihdam kaybı yarattı.
Türkiye 3 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın ikinci büyük taklit ürün pazarı oldu. ATO'nun raporuna göre Türkiye'de kozmetikten elektroniğe, formadan sigaraya kadar her şeyin 'çakması' satılıyor. Hakikisini alamayan sahtesini alıyor
İSTANBUL - Türkiye 3 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın ikinci büyük taklit ürün pazarı haline geldi. Ankara Ticaret Odasının (ATO) Çakma Ekonomi Raporuna göre moda tabiriyle çakma ürünler cenneti olan Türkiyede tüketicilerin yüzde 58i çakma ürün satın alıyor. Çakma ürün pazarının başkenti İstanbul olurken, sahteciler iç piyasanın yanı sıra komşu ülkelere de çakma ürün ihraç ediyor.
Mücadele hızlandı
Çakma Ekonomi Raporuna göre dijital teknoloji ve elektronikteki gelişmeler sonucunda birebir taklidi yapılamayan çok az ürün kaldı. Kozmetikten elektroniğe, futbol takımı formasından sigaraya kadar her şeyin çakması yapılabiliyor. Hakikisini almaya gücü yetmeyenler marka tutkusunu taklitleriyle gideriyor. Kadınların en çok kullandığı ürünler olan kozmetikler ve temizlik malzemeleri de en çok sahtesi üretilen ürünler arasında yer alıyor. Sahteciliği meslek haline getirenler, çöpe atılan şampuan ve temizlik malzemesi şişelerini toplayıp bunları kendi ürettikleri sahte maddelerle doldurarak anlaşmalı market ve bakkallara satıyorlar.
Gıda sektöründe de sahtecilik çok yaygın. Sahtekârlar zeytini karartmak için tekstil boyası kullanılıyor. Kaşar peynirine soya yağı ve margarin katılıyor.
Marka Koruma Grubunun araştırmasına göre sahtecilik Türkiye ekonomisinde toplam 11.9 milyar liralık üretim, 6.6 milyar liralık vergi ve 60 bin kişilik de istihdam kaybı yaratıyor. Aynı araştırmaya tüketicilerin yüzde 31inin sahte malları işportadan, yüzde 22sinin semt pazarlarından, yüzde 16sının da sosyete pazarlarından satın aldığını gösterdi.
Sahtecilikle mücadele Türkiyede çok yavaş. Resmi makamların bu konuda duyarlı olduğunu söylemek mümkün değil.
Son dönemde uluslararası markaların kendi hukukçuları ve elemanlarıyla yürüttükleri mücade öne çıkıyor. Oysa İtalya ve Fransada sadece çakma ürünleri satanlara değil satın alanlara da ağır cezalar var. Fransada çakma ürünle yakalanmanın cezası 300 bin avro ya da üç yıl hapis. Bu ülkelerde sahte mal almak çalmak ile eşdeğer tutuluyor. (Radikal)
Çin malı çakma Tekel 2000 var
Sigaranın bile çakması yapılıyor. Türkiye, komşu ülkelerden sokulan kaçak sigaraların yanısıra Çinde üretilen çakma sigaralarla da mücadele etmeye çalışıyor. Örneğin Çinde Tekel 2000 sigarasının sahtesi üretiliyor. Tekelin sigara bölümünü satın alan İngiliz şirketi BAT (British American Tobacco) geçen yıl çakma Tekel 2000 yakalandığını duyurdu. Paketleri öyle iyi taklit ediliyor ki gerçeğini sahtesinden ayırt etmek mümkün olmuyor.
Çakma sigaralar kalitesiz tütünden yapılıyor. Maliyeti düşürmek için içine tahta tozu ve bez artıkları karıştırılıyor. Bu tip yasadışı ürünler yüksek oranda zifir, nikotin ve karbonmonoksit içeriyor. Sigaranın olduğu gibi alkollü içkilerin de çakması var... Piyasada bol miktarda sahte viski, sahte votka, sahte şarap ve sahte rakı satılıyor.
Sahtecilerin Pierre Cardini Pierre Mardin
Hemen hemen tüm küresel markaların sahtesi yapılıyor ve bunlar da Türkiyede müşteri buluyor. En çok taklit edilen markalar arasında Apple Iphone, Nokia, Abercrombie&Fitch, Nike, Adidas, Puma, Converse, Polo, Panasonic, Microsoft, Citizen, Ray-Ban, Versace, Armani, Gucci, Dolce&Gabbana, Christian Dior, Diesel, Louis Vuitton, Ralph Lauren, Barbie, DKNY, Prada, Lacoste, Pierre Cardin, Paul&Shark, Kappa, Harley Davidson, Casio, Aiwa, Sanyo ve Sony gibi markalar başı çekiyor. Sahteciler, bu markaları, logoları ile oynayarak ve isimlerinde bir-iki harf değişikliği yaparak taklit ediyorlar. Örneğin Pierre Cardin sahtecilerin elinde Pierre Mardin oluyor.
Puma yerine Pmua, Fuma, Pama, Punh, Fuma, Prada yerine Paradi, Adidas yerine adibos, adidos, adisas, odidos, avivas, adios, asedas, abcids, sdidsa, didasa, daiads, Reebok yerine Rccbok, Rebook, Recebok, Nike yerine Hike, Nire, Nikey, Converse yerine Conserve, Sony yerine Sonia, SQNY, Panasonic yerine Panosaonic, Kamasonic, Panaponic, Harley Davidson yerine Halley Davidson, Halley Dayidson, Casio yerine Casqu, Casiq, Nokia yerine Nokai, Lacoste yerine Lakos, Lacorte, Polo Garage yerine Polar Garage, Aiwa yerine Aima, Sanyo yerine Sanio, Kappa yerine Kaqpa, Christian Dior yerine Cristhian Doir ismini kullanarak markaları koruyan yasalardan kaçmaya çalışıyorlar.
İlacın yüzde 7si çakma
İlaç sektörü de sahtecilikten nasibini alıyor. Dünya Sağlık Örgütünün tespitlerine göre dünyadaki ilaçların yaklaşık yüzde 7si sahte. Özellikle zayıflama hapları sahtecilerin iştahını kabartıyor. Örneğin kilo verdirdiği iddia edilen lahana çorbası kapsülü ve biber hapı gibi ürünlere kadınların gösterdiği yoğun ilgi, bu ürünlerin sahtesinin üretimini tetikliyor. Viagra gibi cinsel gücü artıran ilaçlar da sahtecilerin gözdeleri arasında yer alıyor. Mısır unundan yapılan sahte Viagra, borik asit, kurşun tabanlı boya ve çimento gibi zararlı maddeler de içeriyor.
Kırmızı reçete ile satılan kanser ilaçları, kolesterol düşüren ilaçlar, antibiyotikler, vitaminler ve Vermidon, Aspirin gibi ağrı kesiciler de en çok sahtesi üretilen ilaç grupları arasında yer alıyor. Sahte antibiyotik yapımında kireç tozu ve tatlandırıcı laktoz kullanılıyor. Sahte ilaçlar, eczanelerde satılamadığı için bakkallarda ya da pazarlarda el altından piyasaya sürülüyor. Birleşmiş Milletler, sahte ilaçların sadece etkisiz olmadığı, bir kısmının ölümcül potansiyele sahip bulunduğu konusunda uyarıyor.
İhracat dahi yapıyorlar
Ankara Ticaret Odasının (ATO) Çakma Ekonomi Raporuna göre Türkiyede çakma ürün pazarının başkenti İstanbul. İstanbulda, her türlü taklit ürünün satıldığı sosyete pazarlarının müşterileri arasında turistlerin sayısı giderek artıyor. Turistler özellikle spor giyim markalarının taklitlerine rağbet gösteriyor.
Üçte bir fiyatına
Çünkü bu ürünler orijinallerinin üçte biri fiyatına satılıyor. Bu arada pazarların dışında da sahte ürün bulmak mümkün. Sahteciler, iç piyasanın yanısıra komşu ülkelere de ihracat yapıyor.