Araç sollama tekniği....
Birçok sürücü için, motosiklet ile sollama yapmak basit bir prosedür olarak gözükür ve küçümsenir. Bir aracı veya araçları sollamak, herkese kolaymış gibi gelen, ama aslında hayati önemi olan bir karardır.
Ölümle veya ciddi yaralanmalarla sona eren birçok sollama kazası biz motosiklet sürücülerine bunu zaten göstermektedir. Sadece her şeyde olduğu gibi bu ‘’kararın’’ öneminin farkında olmak gerekmektedir.
Sollamalar, öylesine yapılan manevralar olmamalıdır. Planlı olmak zorundadırlar. Ve sollama planınız, önünüzde araç görünür görünmez başlamalıdır.
Güvenli, mükemmel yapılan sollamanın ana kuralı; Geçişi bitirdiğinizde, ne geçtiğiniz taşıt ne de varsa karşıdan gelen taşıt, sizin yüzünüzden hızını değiştirmek (genelde bu fren yapmalarıdır) zorunda kalmamalıdır. Öncelikle bu ana kuralı, her sollama koşulunda, unutmayınız!
Öncelikle, dikkatinizin önünüzdeki aracın arkasına odaklanmış hale gelmesine hiçbir zaman izin vermeyiniz. En ideal sollama, halihazırda var olan sürüş ritminizi, minimum bozacak şekilde (mümkünse hiç) yapılan sollamadır. Yaklaşmanız ve geçmeniz temponuzu nerdeyse hiç sekteye uğratmıyacak şekilde (tabi ki güvenliğinizi de maksimum tutarak) gerçekleşmelidir. Ve bunu sadece ve sadece bir plan dahilin de gerçekleştirebilirsiniz.
Motosikletin karıştığı sollama kazaları ile ilgili istatistiklerde, sadece karşıdan gelen araçla çarpışarak kazaya karışma oranı çok düşüktür..Asıl tehlike sollanan araç/lardan gelmektedir. Genel olarak, aniden sinyal vermeden sola dönüş yapabilir. Bir çukurdan vs.. kaçmak adına, hiç beklemediğiniz şekilde ani sola çıkış yaparak (ki sollama anındaysanız kör noktasında da kalmışsınızdır), sizi yolun dışına atabilir.. Geçiş anında, aniden karşı şeridin solunda durmak amacıyla sola kırabilir, size çarpabilir…vs.. Evet, gazı açıp bir anda şimşek hızındaymışcasına bir aracı sollamak eğlenceli gelebilir..ama o hızlardayken aracın sol kapılarından birini bir anda gözümüzün önünde bulmak pek hoş olmayabilir!
Öncesinde sollayacağınız aracın sadece arkasına değil, aynı zamanda taramalar yaparak ileriye bakın..Plan yapmaya zaten başlamış olmalısınız.. Bu plan içerisinde çevredeki yol konumları, şartları, şekilleri de bir yandan değerlendirilmelidir.. Örneğin; Önünüzdeki araç normalden daha mı yavaş gidiyor? Ve bulunduğu konum normalin dışında mı? (Etrafta piknik alanları mı var?..Yolun ilerisinde Solda tali yollar mı var? U dönüşüyle tam geri dönüş yapmak için müsait alanlar mı var?..Sürücüsü bir yandan cep telefonuyla konuşuyor ve dalgın bir şekilde mi kullanıyor vs..)…
Yol şerit çizgilerine bakın.. Düz çizgi bildiğiniz gibi sollama yasağıdır..Evet, belki bazı yerlerde motosiklet sürücüsü için bu çizgi çok anlamlı olmayabiliyor.. Motosiklet üstünde çevre hakimiyetimizin arabalara göre çok daha fazla olması sebebiyle, sahip olduğumuz ileri görüş çok daha fazla alanı kapsıyor ve bu sebeple de, öncesinden ileriyi görüp, tek çizgi olmasına rağmen sollamalar yapabiliyoruz. Yalnız çizgiyi geçmeden evvel hep şunu düşünün!; Neden burada sabit tek/çift çizgi var? Azıcık ileride, sağda solda tehlikeli tali yol veya yükselip arkası görünmeyen yol mu var? Yerleşim yeri girişi, meskun mahal hemen azıcık ileride, orada mı? Kavşak ileride mi? ..vs.. Sabit şerit çizgisi bulunan yerlerde, buna benzer soruların cevaplarını ve o koşullarda tehlikelerin olup olmadığı ile ilgili senaryoları hesaplamadan, düşünmeden, sadece görüşe güvenip çizgiyi kesinlikle geçmeyin.
Araçlara yaklaşırken mümkün olan en çok ileri görüşü yakalayacak şekilde yaklaşın, pozisyon alın..İleri görüşü yakaladığınızda da solamaya geçmek için acele etmeyin..Zamanı kullanın..Sollama yapmadan evvel sollama sonunda nereye geçeceğinizi görmek ve bilmek zorundasınız. İleride görüş olsa da, eğer sollama sonunda geçeceğiniz yeri o an için, halihazırda göremiyorsanız, ‘’gözükecek’’ mantığıyla (farz ederek) harekete sakın geçmeyin! Geçiş planınızın sonu mutlaka olsun ve gözüksün!.
Önünüzde, aynı anda, ardı ardına hareket eden birçok araç varsa, genelde her seferinde birkaçını sollayarak aralara girer ve ardı ardına sollamalarla geçişleri tamamlarız. Bu tarz sollamalardaki püf nokta; her sollama sonunda müsait olan aralara girerken ki Gaz kullanımınızdır..Aralara giriş mutlaka yumuşak gaz kapamalarla, yumuşak hız kesmelerle (smooth) yapılmalıdır (geçişleri planlarsanız olur). Sertçe frenlere asılarak, aralara dalmak iğrenç gözükür ve iğrençtir de..Tabiki aynı zamanda da tehlikelidir..İşin püf noktası, araya girmeden evvel geçtiğiz son aracın yanına geldiğinizde, yumuşakça gaz kesmeye başlamanızdır. Bu şekilde araya girin ama posizyon olarak bütünüyle şeridinizin ortasına veya tam sağa geçmeyin..Zaten orada fazla kalmayacaksınız..ileri görüşünüzü kapamayacak şekilde en başından itibaren (daha araya girerken) pozisyon alın (orta çizgiye yakın/sol teker izi)..Açıklığı ve geçeceğiniz yeni arayı gördüğünüzde tekrar çıkın ve bu şekilde geçişleri tamamlayın..Giriş ve çıkışlarınızı, çullanırcasına sert hareketlerle yapmamaya çalışın. Her koşulda Smooth olun..Aksi halde ne yaptığını bilmeyen ve ne yapacağını belli etmeyen sersem tavukJ gibi gözükürsünüz.
Diğer yandan sollamalarda bir çok sürücünün genel hatası, gereksiz sinyal kullanımı olmakta..ki bu aslında bütünüyle ‘’vaktini boşa harcama’’ile eşdeğerdir. Son takip ettiğim ve sık sık yanlış sinyal kullanan bir öğrencim VFR kullanıyordu. Bir sollama da sinyalinin çakmasını saydım..Sadece 1 kez yandı ve sollama bitmişti. Karşıdan ve arkamızdan gelen de yoktu.. E bunu kim gördü ki? Sollanan araç mı? Peki ne faydası oldu? Eğer birilerine faydası olmayacaksa, sollama yapacağınızın uyarısını yapmak için ayıracağınız o minicik zamanı dahi, sollama planınıza ve sollama yapmanıza verin.. Eğer sinyal vermeniz gerekiyorsa bu karşıdan gelen, veya sizi arkanızdan takip edip belki de sizi sollamayı düşünen araçların faydasına olmak zorundadır. Gerekiyorsa kullanın! Zamanınızı boşa harcamayın!.
Sollamalarda dikkat etmeniz gereken diğer bir şey ‘’Arka Kontrol’’dür. Omuz üstü bakışı kullanmayın, aynalarınızı kullanın. Öncesinden, halihazırda, arkanızda nelerin olduğunu biliyor olmanızı sağlıyacak sıklıkta arka kontrol yapıyor olmak zorundasınız zaten.. Önünüzdeki araçlara yakınken yapacağınız bir omuz üstü bakış, eğer beklenmeyen bir şey olursa (aracın aniden yavaşlaması gibi), ciddi anlamda reaksiyon zamanınızdan çalar ve sizi soruna sokar.
Sollamalarınızın planlı, kontrollü ve akıcı (smooth) olmasına gayret edin. Unutmayın! Sollamalarda yüzdelik oranları yoktur. Ya %100 dür ya da yapılmaz. Şüpheliyseniz yapmamalısınız!
Pratiğini yapmadıkça hiçbir şeyde iyi olamazsınız. Sadece pratiğini yaparak o konuda mükemmelleşebilirsiniz. Bu sebeple eğer önünüzde bir araç var ise pratik yapınız!
Sevgilerimle,
Uğur ERTEKİN
OMM-IAM-ADAC/DVR Eğitmeni
T.C. MEB Sürüş Eğitmeni
Alıntı ile Cevapla
SEKO Nickli Üyeden Alıntı
