Virajda konumlanma...

[Ersan ÖZYURT]

Haftaya görüşüyoruz Kütahya Tavşanlı'da, sen geleceksin değil mi eğitime? Bu arada karışan kavram olarak ne var? Bugün uzunca bir süre farklı olarak neler yapılabileceği kafamı meşgul etti, alternatifleri bekliyorum merakla.

Geleceğim inşaallah ul azim. Temelde fark yok. Anlattığın ayrıntılarda fark var. Bir de kontranin yeri ve zamani karismis biraz. Can icin de konumlamanin şartları ile faydaları azıcık birbirine girmis. Egitim oncesi Erkan Hoca ma bilgi veririm ben, o ilgilenir seninle kih kih kih

[Sadık SÖNMEZ]

Arkadaşlar, bu yorumları çok severek okusam da, belli ki herkes eğitimli ama eğitimde aldığınız bilgileri paylaşırken terimleri kullanmasak. Bilen var bilmeyen (ben) var


"KAZASIZ SÜRÜŞLER"

[Can Ekin]

Vay arkadaş demek eğitim var haberimiz yok...(mamafih kütahya ya kim gidecek tartışılır da... )

Biz eğitimsiz kaldık... :/

[Hakki Orun]

Ezber değil de ben pratikte daha önceki tecrübelerime istinaden en iyi yapabileceğimi yazdım. Eğitim öncesinde limit noktası takibini yapmadığımdan bazen virajlara olmam gereken hızdan daha süratli girdiğim oluyordu. Orada da virajın içine kaçabilmek için hafif arka fren yapıyordum. Sizlerin aracılığıyla Erkan hoca sayesinde çok şükür artık o durumda kalmıyorum.

Bu durumla karşılaşmadan önce yapılacağı zaten yukarıda söyledik. Burada tartışılacak bir husus yada önerilebilecek ikinci bir yöntem bildiğim kadarıyla zaten yok. P3'te gireceksin, hızını limit noktasına göre ayarlayacaksın, görebileceğin tehlike karşısında durabilecek hız ve konumda olacaksın. Diyelim bunları kaçırdın, bu pozisyondan nasıl kurtulacaksın?

Benim en rahat yaptığım yukarıda dediğim gibi gaz kesip hafif arka fren yapmak. Arabaya kitlememek lazım, bakarak kitlenirsen zaten vurmaktan başka yol kalmıyor bu nedenle bakışı da kaçacağımız yöne çevirmemiz gerekiyor. Bu yöntem haricinde kontra uygulanabilir gibi geliyor ancak yatık pozisyonda yapılan kontra ne kadar sağlıklı olur pek fikrim yok ben açıkçası tercih etmem. Zaten kontra yapabilmek için belirli bir süratin altında kalmak gerekiyor, uygun kontra için hız azaltmak gerekiyorsa zaten arka fren kullanacağından yine ilk yönteme geri dönüyoruz. Fren yapacaksan zaten motosiklet daha da yatacak.. Fren kullanmadan daha fazla kontra verip, sağ ayağa daha da fazla yüklenerek motosikleti yatırmayı deneyebilirsin ama bence yukarıdaki pozisyonda bu kurtarmaz. Arka fren daha hızlı yatmayı sağlayacağından ve zaman da olmadığından yine bana mantıklı geliyor.

Ersan hocam düşünüyorum ancak bunlar haricinde kazadan kaçabilmek için aklıma yalnızca fanteziler geliyor, sıralamak gerekirse..
* Ön fren ve arka freni orantılı sıkıp, hat çizgisini bozmadan yavaşlamak ve sonra yatık pozisyondayken kontrayla devam etmek.
* Kulağa gayet artistik gelen başka bir yöntemse arka frene asılıp, arka tekeri yanına alıp, sonra sola kontra vermek. Bunu ben yapamam

Şimdilik aklıma gelen bunlar..

Sevgili Eser,

Lutfen beni yanlis anlama ancak bazi uygulmalar konusunda senin kafanin karistigi kanaatideyim. Bunlari yazmamin amaci, bu yanlislarin surusune yansimadan onune gecmen icindir. Yanlis anlasilmaktan ve seni kirmis olmaktan cok cekinirim, lutfen bu fikirle okur musun yazdiklarimi.

Hic sevmedigim bir sekilde senin yazini bolmek ve o bolumlere cevap yazmak durumunda kaldim, lutfen kusura bakma.

..... Zaten kontra yapabilmek için belirli bir süratin altında kalmak gerekiyor,...

Kontra icin belli bir surat yoktur! her suratte kontra uygulanir. Yoksa motoru viraja devirmenin baska yolu yoktur Esercigim. Senin soyledigin "Swivel" Yani engelden kacmak icin yapilan "kivirtma" hareketi icin gecerlidir ve o durumda debriyajin da mutlaka cekili olmasi gerektir. Aksi taktirde tekerinde guc kalan motor o ani hareketle kayar. Bak Kontranin en iyi anlatildigi bir videoyu koyuyorum. Keith Code dan.



Bir de, yine karisiklik olan bir konu da;

.....Fren yapacaksan zaten motosiklet daha da yatacak. ...

Viraj icinde fren kullanildiginda motor dikilir. Yatirmak icin kontra verilip agirlik aktaarimi yapilir. Aktarim derken agirligin dogru tarafta olmasina dikkat edilir. Yukaridaki video da onu da anlatiyorlar. Sadece agirlik aktariminin donuse pek bir faydasi olmadigini da deponun ustune koyduklari ibre ile acikliyorlar ama sonra da viraj donerken agirlik aktaran ile aktarmayan arasindaki surat farkini radarla olcuyorlar.

Genel olarak, virajda fren kullanimi ile ilgili birseyler soylemek gerekirse, virajda fren kullanmayacak sekilde gitmek gerekir. Ilk tercihimiz bu olmali ondan sonra cok zorda kalir isek, arka fren cok dikkatli bir sekilde kullanilabilir yanliz bunun icin de ok deneyimli olmak gerek, yoksa kayiverir bir anda.

Bir de yapilabilecekleri dogru bir sekilde siralamissin ve bunlari kacirirsak nasil kurtuluruz diye sormussun ya, heh iste onun icin yazabilecegim, onlari kacirmayacaksin! Eger motor surusumuzun herhangi bir aninda bizim isteklerimiz disinda tepki veriyorsa, o durumdan kurtulmak icin sansa ihtiyacimiz olur ki biz bunu hic istemeyiz degil mi? Neticede pistte gitmiyoruz, yani her an ekstra biraz daha yatmamizi gerektirecek bir durumla karsialasabiliriz, bu baslik konusu videoda oldugu gibi, o durumda yapabilecek birseylerimiz olmasi gerekir. O da tehlikeden en uzak noktaya gecmektir. yani motoru biraz daha yatirip, viraj icine yonlenmektir. Zaten aciktan almamizin amaci bu olacaklari onceden gorup yeterli zamani kazanmak degil mi?

Eser kardes, bunlari yazmak zorunda idim. Senin tehlike icinde surus yapmani hic birimiz istemeyiz. Lutfen bu baglamda degerlendirmeni rica ediyorum.

Bu basliklar cok hosuma gidiyor. Biz kullanmaya basladigimizda hicbir bilgiye ulasamiyorduk. Ersan cok iyi goturuyor bu isi. Ona da bir tesekkur etmeden gecmiyeyim.

Surcu lisan ettimse affola.

[Eser Kara]

Vay arkadaş demek eğitim var haberimiz yok...(mamafih kütahya ya kim gidecek tartışılır da... )

Biz eğitimsiz kaldık... :/

Sanırım bir kişilik yer vardı en son, Sertan daha iyi biliyor gerçi kadroyu ama? 1 gece yatılı Tavşanlı yapıp geleceğiz. Yer müsaitse ve sen de müsait olursan gel bizimle?

[Eser Kara]

Öncelikle dolu cevabınız için çok teşekkür ediyorum. Kendimi geliştirmek için eğitim alıyorum ve almaya da devam edeceğim. Sizin cevaplarınız beni kırmaktan ziyade böyle bir vakti ayırıp beni ve tüm arkadaşlarımızı aydınlattığınız için yalnızca mutlu eder. Ayrıca kırmamak için dikkatli seçmiş olduğunuz kelimeler için de teşekkür ederim, herkes böyle nezaket göstermiyor birbirine. Nacizane benim de bir kaç itirazım var konuya ilişkin, onları da kusura bakmazsanız sizin yönteminizle alıntı yaparak cevaplayacağım.

Benim yazmış olduklarım benim şu an ki sürüşüme ait davranışlarım değil, o videodaki olayı yorumladım sadece. Ben dahil kimsenin böylesine tehlikeli motosiklet kullanmasını istemem zaten eğitim almak istememin ve eğitim sürecini devam ettirmemin amacı budur.

Sevgili Eser,
Kontra icin belli bir surat yoktur! her suratte kontra uygulanir. Yoksa motoru viraja devirmenin baska yolu yoktur Esercigim. Senin soyledigin "Swivel" Yani engelden kacmak icin yapilan "kivirtma" hareketi icin gecerlidir ve o durumda debriyajin da mutlaka cekili olmasi gerektir. Aksi taktirde tekerinde guc kalan motor o ani hareketle kayar. Bak Kontranin en iyi anlatildigi bir videoyu koyuyorum.

Benim bahsettiğim konu sizin de söylediğiniz gibi tam manasıyla kıvırtmadır, burada kelimeyi karıştırmışım, kontra yerine kıvırtma koyunca zaten olay aydınlanıyor. Karıştırmışım çok haklısınız.

Viraj icinde fren kullanildiginda motor dikilir. Yatirmak icin kontra verilip agirlik aktaarimi yapilir. Aktarim derken agirligin dogru tarafta olmasina dikkat edilir. Yukaridaki video da onu da anlatiyorlar. Sadece agirlik aktariminin donuse pek bir faydasi olmadigini da deponun ustune koyduklari ibre ile acikliyorlar ama sonra da viraj donerken agirlik aktaran ile aktarmayan arasindaki surat farkini radarla olcuyorlar.

Genel olarak, virajda fren kullanimi ile ilgili birseyler soylemek gerekirse, virajda fren kullanmayacak sekilde gitmek gerekir. Ilk tercihimiz bu olmali ondan sonra cok zorda kalir isek, arka fren cok dikkatli bir sekilde kullanilabilir yanliz bunun icin de ok deneyimli olmak gerek, yoksa kayiverir bir anda.

Burada kafamda soru işaretleri var çünkü Erkan Hoca'nın eğitimde söylediği arka fren motosikleti daha fazla yatırır, ön fren dikleştiriyor. Eğitim öncesi limit takibi yapmadığımdan yanlış pozsiyona düşüyor ve virajda fren kullanmak durumunda kalıyordum. Zaten ART'tan eğitim istememin en büyük nedeni virajı geliştirmekti. Eğitim sonrasında hem viraj kabiliyeti kazandım hem de ekstradan hiç bilmediğim, beklemediğim sürpriz bir motosiklet sürüş sistemiyle tanışmış oldum. Öncesinden yanlış poziyon alıp, hızlı girdiğim virajlarda geçmişten tecrübeliyim. İhtiyacım olması durumunda da arka fren ayarım iyidir. Bu nedenle videodaki gibi bir pozisyonda kalırsam daha hızlı bir şekilde kontra verebilmek ve yavaşlamak için tercih edeceğim yöntemdir diyorum. Bunu söylememdeki sebep daha fazla kontra verebilmek için bu kontrayı desteklemek maksatlıdır. Eğer arka frenin söylediğiniz gibi kontraya yardımı yoksa, benim dediğimin tabi ki bir anlamı yok. Sanırım bunun üzerinde biraz daha konuşmamız gerekecek.

Bir de yapilabilecekleri dogru bir sekilde siralamissin ve bunlari kacirirsak nasil kurtuluruz diye sormussun ya, heh iste onun icin yazabilecegim, onlari kacirmayacaksin!

Yukarıda belirttim ve aslında forumda daha önceki mesajımda da yazdım, limit noktası takibi yaparak ve doğru konumlanmayı sisteme göre ayarlayarak böyle bir pozsiyonda kalmamalıyız. Tamamen katılıyorum ancak videodaki sürücü yerine kendimizi koyup nasıl kurtuluruzu konuştuğumuzdan, sağolsun biraz da Ersan'ın zorlamasından çözüm üretmeye çalıştım. Oradaki çözümlerin doğruluğunu gerçekten bilmiyorum, siz de doğru olduğunu söylüyorsanız en azından bazılarını yapamasam da teori kısmı doğruymuş diye kendimi avutayım bari

Tekrardan teşekkürler...

[Eser Kara]

Yukarıda konuştuğumuz video ve sonrasında virajda frenleme, kaçış üzerine Uğur Ertekin'in güzel bir yazısı var. Orjinal sayfaya burayı tıklayarak gidebilirsiniz.


Yazıyı alta da kopyalıyorum ki herkes rahatça okusun, olayı komple özetliyor..

Virajda Fren Kullanımı

Bazı hayati teknik bilgileri tekrardan hatırlamakta fayda var. Virajda fren kullanımını hatırlayalım. Bir Numaralı Kural. Virajda fren YAPILMAZ! Bu bir hatadır!

Öncelikle şunu bilelim. NORMAL ŞARTLARDA; Eğer,

pozisyonunuz doğru,
süratiniz doğru,
bakışınız doğru,
öngörünüz doğru ise,,
viraja girmeden evvel doğru hazırlığı çoktan yapmış ve
doğru tekniği uyguluyorsanız,
kesinlikle viraj içinde fren yapmanızı gerektirecek bir duruma düşmezsiniz zaten.
Ama yine de gerekirse, sadece ve sadece GEREKLİ DURUMLARDA, yani keskin ve kapalı bir viraja girdiğinizde, motor yatık konumda iken ve aniden önünüze bir şey çıktığında; (önemli not; tam frenleme, sadece ve sadece motor dik konumdayken yapılmalıdır)

A) Eğer durmanız gerekiyorsa;

Debriyajı çek
Bütün yapılacak işlemler boyunca debriyaj çekili olmalıdır, nedeni ise: motor kompresörünün yol açacağı -engine pull- etkisini yok etmek, çünkü bu durumda kompresör motorun tüm stabilitesini bozar.
Ön frene DOKUNMAYA başla
Motorun göstereceği tepki otomatikman dikleşme/doğrulma konumuna geçmesidir. Frene dokunmaya başladığınız andan itibaren, ÖN tekerdeki (biliyoruz ki motoru Ön Fren durdurur) LASTİĞİN TUTUŞUNU arttıracak olan gerekli ağırlık transferini de yapmaya başlamış oldunuz- (her koşuldaki frenleme anında bu ağırlık transferini, yani ön tekerin KİTLENMESİNİ/BLOKE OLMASINI önlemek adına, zaten yapmamız gerektiğini biliyoruz).
Frendeki Basıncı Arttır
Motor dikleştikçe/doğruldukça Ön Frene verdiğin basıncı arttır ve dik konuma geldiğini hissettiğin anda Ön Frene sonuna kadar ASIL.. DUR.. Motoru hemen güvenli (yolun sağında) bir yere çek.
Debriyaj çekili ve Ön frene dokunmaya başladığınız andan itibaren hem motorun dikleşmesini, hem de bu esnada Ön tekere ağırlık transfer aktarımı işini aynı anda yapmış oluyorsunuz.

(Her zaman olduğu gibi) duruncaya kadar BAKIŞINIZ hep ileride olacak, kesinlikle motorun önüne düşmeyecek.

Anlattığım bu 3 madde

Debriyajı çek
Ön frene dokunmaya başla
Ön frene asıl
viraj içinde yapılabilecek en güvenli duruşu sağlar.
Tekrar vurgulamakta fayda var; Bütün bu aşamalarda debriyaj çekili olacak ve arka frenle hiç uğraşmayacaksınız.

Bütünüyle sadece fren kullanımınıza ve bakışınıza yoğunlaşınız (ileri bakış) olacak.

Bu teknik, viraj içinde en kısa sürede güvenli durmanız içindir.

B) Amacınız durmak değil de, viraj içinde önünüze çıkan tehlikeden kaçmak ise;

Debriyajı çek
Bütün aşamalarda debriyaj çekili olacak.
Ön Frene dokunmaya başla
Hem yavaşlayacak hem de otomatikman motor dikleşip doğrulacak.
Freni Bırak
Dik konuma geldiğinde freni bırak (debriyaj hala çekili) ve önündeki engelin ötesindeki kaçış alanına (engelin ilerisindeki duruma göre uygun olan sağ veya sol alan) bakışını kilitle.
Kıvırtmaca / Swerving
Engelin sağına veya soluna (uygun alana) kıvırtmaca/swerving yap (Sert ve sıralı bir şekilde - gideceğin yöne göre - Sağ-Sol veya Sol-Sağ Kontra ver). Debriyaj hala çekili.
Tam Frenleme ile DUR
Pozisyona göre tam frenleme ile DUR veya yoluna DEVAM et veya tekrar virajın konumuna göre motoru kontrayla tekrar yatırıp virajı bitir.
(Belli hallerde, kaçış noktanıza ve virajın konumuna göre, swervingin 2. kontrası bu tekrar yatıp virajı bitirme için zaten yeterlidir.)

Tam durma haricindeki devam hallerinde, debriyajı bırak, gaz ver.

Burada da, BAKIŞINIZ her zaman olduğu gibi, kesinlikle motorun önüne düşmemelidir.

Durma anına kadar veya durmadan devam kararına kadar DEBRİYAJ hep ÇEKİLİ olmalıdır.

Her iki A ve B tekniklerinin anlatımları biraz karışık olsa da, pratik uygulamaları alışınca son derece kolaydır.

Sadece çalışmak ve pratik yapmak gerekmektedir...

Bu arada; viraj içinde aniden çıkan bir engel karşısında, yavaşlayıp SWERVING yapma veya Tam DURUŞ kararını vermek de bir o kadar önemlidir aslında.

Benim kendi tercihim genel olarak SÜRATİM aşırı değilse DURMAK hatta gerekirse yavaşlayabildiğim kadar yavaşlayıp o engele en düşük hızım ile ÇARPMAKTIR.

Çalışırken kendimi motive ettiğim budur. Ama bu benim tercihim. Ben o tür pozisyonlarda (SÜRATİM AŞIRI değil ise) swerving yapmaya kalkmanın hafif çarpmaktan çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini düşünüyorum. Eğer duramayacak ve güvenli bir şekilde yavaşlayamayacak bir konumla karşı karşıya kalırsam, işte o zaman bir şans ve kurtuluş yaratma adına swervingi tercih ederim diye düşünüyor ve kendimi hep o şekilde koşullandırıyorum.

Ama dediğim gibi bu benim tercihimdir.

Madem virajda fren kullanımından bahsediyoruz ARKA Fren kullanımından da bahsedeyim;

Arka fren ile ilgili olarak ÖNCELİKLE; viraj içinde Arka Fren kullanımı İleri Seviye bir Tekniktir.

Yeterli tecrübede değilseniz KESİNLİKLE kullanmayınız.

Yanlış kullanımı en tehlikeli (ölümcül) düşme şekli olan high-siding düşüşüne neden olur. Ama belli bir seviyeye geldikten sonra (motorunuza son derece hakim bir konuma geldiyseniz) çok düşük süratlerde çok hafif dokunuşlar ile tepkisini görmenizi ve anlamanızı tavsiye ederim ki gerekli anlarda hayatınızı kurtarsın.

Niçin kullanılır?
Viraja girdiniz. Viraj düşündüğünüzden ve gördüğünüzden çok daha sert çıktı veya süratinizi doğru ayarlayamadınız ve viraja olması gerekenden (sizin alabileceğiniz) çok daha süratli girmiş bulundunuz. Bu konumda doğal olarak viraj içindeyken şeridinizde kalamaz ve karşı şeride doğru ister istemez açılırsınız. İşte bu noktada doğru teknik ve doğru Arka Fren kullanımı ile, yatık haldeyken, motoru hiç doğrultmadan, şeridinizde kalabilir, motorunuzu virajın daha da içine kapatabilirsiniz.

Nasıl kullanılır?
Gene ÖNCELİKLE; Arka Frene Kesinlikle HAFİF ve HASSAS dokunacaksınız. Sert basma kesinlikle yoktur. Unutmayın motor zaten yatık konumdadır.

Gazı hiç KAPATMIYORSUNUZ. Debriyaja, Ön Frene hiç dokunmuyorsunuz. Gaz eliniz sabitken bir yandan hafifçe arka frene dokunmaya başlıyorsunuz. Motorun tepkisi virajın içine doğru kendisini kapaması/çekmesidir. Sizi şeridinizde tutar. Normal,tehlikesiz (dışa açılmayan) bir pozisyona gelince arka freni bırakıp virajı almaya (gerekirse gazı az daha açarak) devam ediyorsunuz. Bütün olay bu.

İşin püf noktası Arka frene dokunmaya başladığınızda gazı kapatmamanız. Yani hem gaz açık olacak hem de frene dokunuyor olacaksınız. Bunun sebebi motorun stabilitesini / şasesinin konumunu bozmamak, gazı kapattığınız andaki tepki olan ön amörtisörün çökmesini/kapanmasını engellemektir. O yüzden hem gaz açık, hem de fren dokunuşuz aynı anda olmalıdır.

Bakışı zaten söylememe gerek yok.. BAKIŞINIZ ileri, viraj çıkışına doğru olmalıdır.

Tekrar vurgulamak istiyorum; Viraj içinde ARKA FREN kullanımı son derece hassas dokunuş gerektirir. Bir İleri Seviye Sürüş tekniğidir. Bu yüzden Yeterli Tecrübeniz yok ise kesinlikle DENEMEYİNİZ.

Sevgilerimle,

Yazan :
Uğur ERTEKİN

[Can Ekin]

Motorda arka fren kullanımı otomobilde (özellikle. önden çekişli araçlarda) önden kaymayı kesip, dönüş çapını düşürmeye yarayan sol ayak freni uygulamasına benziyor.o da cidden hassasiyet gerektirir ama bilince çok hayatidir.


Yalnız a ve b stilini bu video daki duruma uyarlarsak swerving cidden bariyerlere atar gibi geliyor (uğur hocanında dediği gibi daha bile tehlikeli olabilir).